ആയിരത്തി തൊള്ളായിരത്തി തൊ ണ്ണൂറ്റി രണ്ടു വരെ ബോംബെയിൽ താ മസ്സിച്ചിരുന്ന കാലത്ത് അടുത്ത വീട്ടിൽ താമസ്സിച്ചിരുന്ന ജൈന മത വിശ്വാസ്സി കളിൽ നിന്നും കിട്ടിയിരുന്ന അറിവാ ണ്, ആചാരങ്ങളിലും വിശ്വാസ്സങ്ങളി ലും പല മാറ്റങ്ങളും വന്നിട്ടുണ്ടാവാം.
ഓരോ ജൈന മത വിശ്വാസ്സിയും, വർ ഷത്തിൽ, അല്ലെങ്കിൽ ഒന്നര വർഷത്തി ൽ ഒരിക്കൽ നിർബന്ധമായും നടത്തി യിരിക്കേണ്ട പൂജയാണ് ശാന്തി വിധാ ൻ പൂജ. ശാന്തി നാഥ ഭഗവാനെ പ്രീതി പ്പെടുത്തുകയാണ് പൂജയുടെ ഉദ്ദേശം കൂടാതെ പുതിയ വീടുകളുടെ ഗൃഹ പ്രവേശം, അല്ലെങ്കിൽ, വീട് നവീകര ണം, പുതിയ മുറികൾ എടുത്താൽ, അങ്ങിനെ വീടുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ ജോലികൾക്കും ശേഷം ശാന്തി വിധാൻ പൂജ നിർബന്ധമാണ്. ഏതാണ്ട് ആറു മ ണിക്കൂർ ദൈർഘ്യമുള്ളതാണ് ശാന്തി വിധാൻ പൂജ. നമോകാർ മന്ത്രോച്ചാ രണ വും, അഖണ്ട ഭക്തമാർ എന്ന സ്തോത്ര ഗാനങ്ങളും ആലപിക്കുന്നു. പൂജ ക്ക് ശേഷം സന്യാസ്സിമാർക്ക് ആഹാര ദാനവും നടത്തുന്നു.
പല തരം വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ചുള്ള വ്യത്യസ്ഥമായതും പല പേരോടു കൂ ടിയതുമായ പൂജകൾ ജൈന മത വിശ്വാസ്സികൾ നടത്തി വരുന്നു, അതിൽ ചിലത് മാത്രം ഇവിടെ കൊടുക്കുന്നു. ഒന്നാമത്തേത് ദ്രവ്യ പൂജയാണ്. പല തരം ദ്രവ്യ ങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചു നടത്തുന്ന പൂജ ദ്രവ്യ പൂജ എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. ദ്രവ്യ പൂജയിൽ ഒന്നാമത്തേത് അക്ഷത പൂജ, വേവിക്കാത്ത അരിയാണ് ഇവി ടെ ദ്രവ്യമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. രണ്ടാമത്തെതു ചന്ദന പൂജയാണ്, അരച്ചെടു ത്ത ചന്ദന കുഴമ്പ് ദ്രവ്യമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ച ന്ദന കുഴമ്പ് വിഗ്രഹത്തിൽ തേച്ചുകൊണ്ടുള്ള പൂജയാണ് ചന്ദന പൂജ, പരിശുദ്ധതയാണ് ഈ പൂജയുടെ ഫ ലം. അടുത്തത്‌ വിളക്ക് പൂജയാണ്, ഇതിൽ വിളക്കാ ണ് ദ്രവ്യം. അടുത്തത്‌ ധൂപ പൂജ, ഇതിൽ ചന്ദനത്തിരികളാണ് ദ്രവ്യം. അടുത്തത്‌ ഫല പൂജയാണ്, ഇവിടെ പഴ വർഘങ്ങളാണ് ദ്രവ്യം, മോക്ഷപ്രാപ്തിയാണ് ഈ പൂജ കൊണ്ടുള്ള ഗുണം അടുത്തത്‌ ജല പൂജ, ഇവിടെ ദ്രവ്യമായി പാൽ, നെയ്യ്, തൈര്, ചന്ദനകുഴമ്പ്, വെ ള്ളം, എന്നിവ കൊണ്ടുള്ള മിശ്രിതം കൊണ്ട് വിഗ്രഹത്തെ അഭിഷേഖവും, പി ന്നെ വിഗ്രഹത്തിനു മുമ്പിൽ പാത്രത്തിൽ നിറച്ചും വെക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വൃ ത്തി വരുത്തുകയാണ് ജല പൂജയുടെ ഉദ്ദേശം. അടുത്തത്‌ നൈവേദ്യ പൂജ, ഇവി ടെ മധുര പലഹാരങ്ങളാണ് ദ്രവ്യം. അടുത്തത്‌ പുഷ്പ്പ പൂജയാണ്, ഇവിടെ പ ലതരം പൂവുകളാണ് ദ്രവ്യം. വിഗ്രഹത്തിൽ പുഷ്പ്പങ്ങൾ ചാർത്തി നടത്തുന്ന പൂജയാണ് പുഷ്പ്പ പൂജ വികാരങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുകയാണ് ഈ പൂജയുടെ ഫ ലം.
അടുത്തത്‌ ഭവ പൂജയാണ്, ഭവ പൂജയെന്നാൽ പല തരം ഭാവങ്ങളിൽ നടത്ത പ്പെടുന്നു, ഉദാഹരണമായി യോഗ പോലെയുള്ള പലതരം ഭാവങ്ങളിലും നിന്നു കൊണ്ടുള്ള പ്രാർത്ഥനകളാണ്, ഈ പ്രാർത്ഥനകളുടെ എണ്ണവും ഇത്ര പ്രാവശ്യം എന്ന് തിട്ടപ്പെടുത്തിയിട്ടുമുണ്ട്. ചൈത്യ വന്ദന എന്ന പേരിലും ഈ പൂജ അറി യപ്പെടുന്നു.
അടുത്തത്‌ ആരതിയും, മംഗൾ ദേവോ പൂജയുമാണ്, ഇത് നിറഞ്ഞു കത്തുന്ന വിളക്കിനെ കയ്യിലെടുത്തു വിഗ്രഹത്തെ ചുറ്റി ആരതി ഉഴിയലാണ്. വിളക്ക് അറിവിനെ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നുവെന്നു വിശ്വാസ്സം. എല്ലാ ജൈന ക്ഷേത്രങ്ങളി ലും രാത്രി സമയങ്ങളിൽ നിർബന്ധമായും നടത്തേണ്ട പൂജയാണ് ആരതിയും മംഗൾ ദേവോ പൂജയും.
പ്രത്യേകമായ വിശേഷ ദിവസ്സങ്ങളിൽ മറ്റു പലതരം ആചാരങ്ങളും പൂജകളും നടത്തി വരുന്നു, അതിൽ ചിലത് മാത്രം ഇവിടെ കുറിക്കുന്നു. പഞ്ച കല്ല്യാണക എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്ന ഈ ആചാരത്തിലും പല തരം കർമ്മങ്ങൾ ഉണ്ട് അതിൽ ഒന്നാണ് അഞ്ജന ശലക എന്ന ചടങ്ങ്, പുതിയ വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ടിക്കു കയും പുരോഹിതൻ പഞ്ചകല്ല്യാണക മന്ത്രങ്ങൾ ഉരുവിടുകയും, ഒരു പ്രത്യേക തരം പേസ്റ്റ് വിഗ്രഹത്തിൻറെ കണ്ണുകളിൽ തേക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, പിന്നീട് ഈ വിഗ്രഹത്തിൽ ആരാധന നടത്തുന്നു. സ്നാട്ര പൂജ, അധര അഭിഷേക പൂജ, അ ന്തരായ കർമ്മ പൂജ, അരിഹന്ത മഹാപൂജൻ, അത്തതായി മഹൊൽസ്സവ പൂജ ശാന്തി സ്നാട്ര പൂജ, സിദ്ധ ചക്ര പൂജ ഇങ്ങിനെ ഇനിയും പലതരം പേരുകളിൽ പലതരം പൂജകളും ആചാരങ്ങളും അടങ്ങുന്നതാണ് ഈ ആചാരങ്ങൾ. ഇതെ ല്ലാം വിസ്തരിച്ചു എഴുതുകയെന്നാൽ അതൊരു ശ്രമകരമായ ജോലിയാണ്.
ജൈന മത വിശ്വാസ്സപ്രകാരം മരണം സംഭവിച്ചു കഴിഞ്ഞാൽ പിന്നെ ആ ശരീ രത്തിന് വേണ്ടിയോ ആത്മാവിനു വേണ്ടിയോ ഒന്നും ചെയ്യുവാനില്ല യെന്നതു വിശ്വാസ്സം, ശരീരമില്ലാത്ത ആത്മാവിനു ഒന്നും ചെയ്തിട്ടു പ്രയോജനവും ഇല്ല. മതപരമായ ഒരു ചടങ്ങോ, മറ്റു മന്ത്ര, തന്ത്രങ്ങളോ ഇല്ലാതെ മൃത ശരീരം ദഹി പ്പിക്കുന്നു. പ്രായത്തിൽ മൂത്ത മകൻ ചിതക്ക്‌ തീ കൊളുത്തുന്നു. മരണം സംഭവി ച്ചു കുറച്ചു ദിവസ്സങ്ങൾക്കുള്ളിൽ വീടുകളിൽ ശാന്തി വിധാൻ പൂജ നടത്തുന്നു. മരണത്തോടെ അശുദ്ധമാകുന്ന വീടിൻറെ ശുദ്ധികരണവും അതോടോപ്പോം വീ ട്ടിലെ മറ്റു അംഗങ്ങളുടെ മാനസീകമായ വിഷമതകൾ മാറ്റി അവരെ ദൈനം ദിന ജീവിതം പഴയ നിലയിലാക്കുകയും ആണ് പൂജയുടെ ഉദ്ദേശം. പൂജയിൽ മരിച്ച ആളുടെ പേരിൽ യാതൊരു വിധമായ ചടങ്ങുകളോ, ആചാരങ്ങളോ ഉണ്ടാവു കയില്ല, ആൾ ചെയ്ത കർമ്മ ഫലം അനുസ്സരിച്ച് ആത്മാവിൻറെ കാര്യങ്ങൾ ന ടന്നു കൊള്ളും, അതിൽ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ബന്ധുക്കൾക്ക്‌ ഒന്നും ചെയ്യുവാനുമി ല്ല. അത് കൊണ്ട് തന്നെ മരിച്ച ആളുടെ പേരിൽ ശ്രാദ്ധമോ, തർപ്പണമോ അടക്ക മുള്ള ഒരു വിധ കർമ്മങ്ങളും നടത്തുകയുമില്ല,
മധ്യ പ്രദേശ്‌ അടക്കം ഇന്ത്യയുടെ ചില ഭാഗങ്ങളിൽ കുറെക്കാലങ്ങളായി മൃ ത്യു ഭോജൻ എന്ന പേരിൽ മരിച്ച ആളുടെ പേരിൽ അന്ന ദാനം നടത്തുന്നു, ഇത് മത ആചാരത്തിനു എതിരും, മത നിയമത്തിനു വിരുദ്ധവുമാണെന്നാണ് ഭൂരി ഭാഗം വിശ്വാസ്സികളുടെയും, മത ആചാര്യന്മാരുടെയും അഭിപ്രായം.
മംഗലാപുരത്തു സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന,ആയിരം തൂണുകളോട് കൂടിയ ബാസാദി ജൈന അമ്പലം വിശ്വപ്രശസ്ഥമാണ്. വിജയ നഗര രാജാവ് സൗജന്യമായി നൽ കിയ സ്ഥലത്താണ് ഈ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ആയിരത്തി നാനൂറ്റി മുപ്പ തിൽ സ്ഥാപിതമായി എന്നും വിശ്വസ്സിക്കപ്പെടുന്നു. നിർമ്മാണം കൊണ്ട് അത്ഭു തകരമായ ഡിസൈനോട് കൂടിയ ഈ ക്ഷേത്രം ജൈന മതസ്ഥരുടെ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ തന്നെ വളരെ പ്രശസ്ഥവുമാണ്. എല്ലാ മതസ്ഥർക്കും സമ്മതനായിരുന്ന വിജയ നഗര ഭരണ കാലത്താണ് ജൈന മതം മംഗലാപുരത്തു ഉണ്ടായതെന്ന് വിശ്വസ്സി ക്കുന്നു. മംഗലാപുരത്ത് ജൈന മതസ്ഥരുടെ ആസ്ഥാനമായ ജെയിൻ മുട്ട് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ചാരുകീർത്തി സ്വാമിജിയാണ് ആസ്ഥാനത്തിൻറെ തലവൻ.
ജയരാജൻ കൂട്ടായി
ആചാരങ്ങളും വിശ്വാസ്സങ്ങളും തുടരും.
